Wat zijn de belangrijkste voorwaarden voor een geslaagde fusie? Ingrid Rep was betrokken bij het niet gelukte fusieproces van KBO en PCOB, twee seniorenverenigingen, en Geert Dijks vierde als directeur van HISWA-RECRON onlangs het eerste lustrum van dit succesvolle fusiekoppel. Wat werkt en wat niet?
Wat je in elk geval niet moet doen is een jarenlang fusieproces ingaan terwijl de fusiepartners de ruimte houden om zelfs op het laatste moment uit te stappen. Ingrid Rep: ”De fusie tussen KBO en PCOB kent een hele lange aanloop. Maar bij de aanvang van de beoogde fusie zijn geen bindende intenties vastgelegd en opgevolgd. Dat maakte de samenwerking vrijblijvend en van ‘dagkoersen’ afhankelijk. De twee verenigingen waren onderling bijzonder verschillend. PCOB vormde één landelijke entiteit. KBO kent een decentrale structuur met provinciale en lokale entiteiten. Iedere lokale afdeling kan zelf beslissen over het voortbestaan, en deed dat dus uiteindelijk ook, waardoor de fusie werd afgeblazen.”
Samenwerken of fusie
Intussen werd er al enkele jaren een ‘fusienaam’ gevoerd en waren de bureaus al samengevoegd. Ingrid Rep: “De samenwerking was in verschillende opzichten te vrijblijvend. Het is niet aan te bevelen om alvast een fusienaam in de markt te zetten als dit niet op alle niveaus wordt uitgedragen. Dan blijven het twee geloven waar de duivel tussen slaapt. Beide verenigingen profiteerden wel van het samengevoegde bureau maar droegen verder geen juridische verantwoordelijkheid voor die medewerkers. Na zeven jaar verloving kwam het toch niet tot een huwelijk.”
Nieuwe partner
Als beide verenigingen wel bij elkaar passen, kan het snel gaan. Per 1 januari 2024 is PCOB alsnog gefuseerd, nu met de ANBO. Ingrid Rep: “Dit zijn twee vergelijkbare partners die allebei iets te winnen hadden bij een fusie. PCOB had veel lokale afdelingen in het land, was financieel gezond en bereid om een deel van het bureau KBO-PCOB over te nemen. ANBO had een sterk landelijk bureau en een goede positie in Den Haag. Dit kan dus een succesvolle fusie genoemd worden. Zo succesvol dat ook enkele KBO partijen wel weer samen op willen trekken. Niet fuseren maar wel samenwerken. Achteraf gezien was dat acht jaar geleden waarschijnlijk ook het maximaal haalbare.”
Geen feestje
De fusie van HISWA en RECRON is intussen ruim vijf jaar geleden tot stand gekomen. Formeel een succes, maar werkt het ook in de praktijk? Geert Dijks: “Als ik terugkijk naar de aanloop dan zijn beide verenigingen in de periode voorafgaand aan de fusie al intensief en oprecht met elkaar gaan samenwerken. Je zou kunnen zeggen dat we al samenwoonden en daarna ook maar zijn getrouwd. Beide branches werkten sinds 1962 al regelmatig samen in verschillende projecten en organisaties. We hebben tien jaar huisvesting gedeeld – zijn even apart gehuisvest in Amsterdam en Zeist – en nu dus weer bij elkaar. Het was niet zo gek om de verenigingen bij elkaar te brengen, één stem voor recreatie en watersport. De voorzitters vonden dit in 2020 een goed idee en twee jaar later was het al zover. Maar meteen daarna zette COVID-19 onze wereld op zijn kop. Geen tijd voor een feestje. Rutte sloot op de tweede dag de 65ste editie van de HISWA-tentoonstelling in de RAI.”
Toch lang en gelukkig
Geert Dijks gaat verder: “Onze leden konden geen kant op. Maar we kwamen er met elkaar doorheen. De samenwerkingskracht kon zich juist in deze tijd, maar ook daarna manifesteren. Corona leidde tot nieuwe trends waarvoor het bestuur van HISWA-RECRON plannen kon ontwikkelen voor de leden om erop in te spelen in de sector. De invloed van HISWA-RECRON groeide in de lobby bij ministeries, kamerleden en provincies. We ontwikkelden succesvolle platforms voor consumenten waardoor onze leden minder afhankelijk zijn van big tech. Wij – het team en de 150 actieve leden en bestuursleden - werden een vis in de formatie van een haai: we maakten ons groter, slimmer en sterker samen met nieuwe partners en in nieuwe samenwerkingsverbanden.”
Veel verenigingen bundelen hun krachten in een fusie om ook in de toekomst impact te blijven maken. Maar hoe pak je dat aan? Hoe breng je twee culturen samen – en wat werkt wel of juist niet?
Tijdens het Verenigingscongres op 3 oktober delen Ingrid Rep (voormalig PCOB) en Geert Dijks (HISWA-RECRON) hun ervaringen in een inspirerende kennissessie vol praktische inzichten en verrassende voorbeelden. Kom jij ook? Reserveer hier je ticket!
